Bir onceki yazimda para politikalarinin hisse senedi piyasalari uzerindeki etkisinden bahsetmistim. Genel olarak diyebiliriz ki; merkez bankalarinin beklenen davranislari yerine supriz hareketleri piyasalar uzerinde daha buyuk etkilere sahiptir. Cunku beklenen davranislari onceden fiyatlara yansimistir.

Peki para politikalarinin finansal piyasalar uzerindeki etkisini sadece merkez bankalarinin faiz silahini kullanma sekliyde sinirlandirmamiz dogru olur mu? Bu sorunun cevabini Gurkaynak, Sack ve Swanson (GSS) "Do Actions Speak Louder than Words? The Response of Asset Prices to Monetary Policy Actions and Statements" adli calismalarinda incelenmisler. GSS kullandiklari "faktor analizi" yontemi ile FED'in supriz faiz degistirimi ve gelecege yonelik politikalarindaki degisikliklerinin amerikan finans piyasalarindaki etkisini test etmisler ve vardiklari sonucta merkez bankalarinin piyasalar uzerinde etkilerini sadece bu "supriz" degiskenin aciklamakta yeterli olmadigini, bunun hikayenin bir kismini olusturdugunu ancak her ne kadar bu faktor onemli olsa da en az onun kadar onemli (hatta kimi piyasalarda cok daha etkili) bir diger faktorun merkez bankasinin gelecekteki politikalarinin izleyecegi yol oldugunu soyluyorlar.

Peki merkez bankalarinin gelecekte izleyecegi yolu nasil anlariz? Isin uzmanlari merkez bankalarinca yapilan periyodik yada periyodik olmayan aciklamalari yorumlamayi iyi biliyorlar. Bu durum bazen ustu kapali, anlayana sivrisinek, anlamayana davul-zurna misali kelime oyunlarini cozmeye calismaya bile donusebiliyor. Piyasalar herhangi bir suprizle karsilasmasalar bile merkez bankasinin bu aciklamalarindan cikardiklari sonuclar dogrultusunda pozisyon aliyorlar ve bu fiyatlara aynen yansiyor.

Bu 2 yazimda bahsettigim mevzularda yatirimciyi asil ilgilendiren nokta nedir? Insanlar hisse senedi piyasalarinin davranislarini cozmeye calisirken bir yanda makroekonomik gostergeler dogrultusunda fiyatlarin nereye dogru gidecegini kestirmeye calisirlar ve nisbeten uzun vadeli pozisyon alirlar buna "temel analiz (fundamental analysis)" denir. Diger yanda ise endeklere dair grafiklere bakarak cesitli yontemlerle fiyatlarin 1 hafta, 1 gun hatta bazen 1 saat sonra ne olacagini cozmeye calislar ve kullandiklari yonteme "teknik analiz (technical analysis)" denir. Birincisi temel olarak makroekonomik bilgi, ikincisi ise piyasalarin anlik davranislari gozunu kirpmadan izlemeyi gerektirir. Iktisatcilar genelde teknik analizle ugrasip, ekranlarda akan bir suru grafiklerin arkasinda bir o kadar kalabalik laf eden adamlari cok sevmezler. (acikcasi cogu zamanda anlamazlar zaten) Iste bu ayrim noktasinda para politikalarinin finans piyasalari uzerindeki etkileri anlamaya calismak hem teknik hem de temel analiz becerilerini sahip olmayi gerektirir.

Genelde finanscilarin ekonomi teorisine yogun bir sekilde hakim olmamalarindan ve iktisatla, ozel olarak parasal iktisatla yogun bir bicimde hasir nesir olan insanlarin finansdan pek anlamadiklarindan dolayi bu iki disiplini bir araya getiren ve para politikalarina karsi piyasalarin verdigi tepki uzerinde nisbeten az sayida calismalar var. GSS'nin yukarida adi gecen makalesi bu konuda literature cok sey kattigi kuskusuz, ilgilenenlere okumalari tavsiye edilir.

Etiketler: borsa, merkez bankasi, para politikasi