tag:blogger.com,1999:blog-231640202024-03-14T18:48:06.593+01:00Genç EkonomistEkonomiye genç yorum...Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.comBlogger39125tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-24506611330427030942009-05-30T16:31:00.002+02:002009-05-30T16:40:14.543+02:00OIL PRICE SHOCKS AND STOCK MARKETS EMPIRICAL EVIDENCE FOR THE EURO AREA<div style="text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">ABSTRACT</span><br /></div><br />In this thesis, I study the sensitivity of the euro area industry stock market returns to the oil price shocks using with monthly data from 1983.8-2007.11 for 38 industries. Using a multivariate Vector Autoregressive (VAR) model with 5 variables (interest rate, real oil price changes, industrial production, total stock market return and industrial stock market return) as well as impulse response function and variance decomposition, I conclude that oil price changes have a negative e ffect on stock returns for almost all industries except oil & gas producers, oil equipments, services & distribution, industrial metals & mines and mining. The significance of the results di ffer when I use diff erent oil price speci cation but robust to di fferent VAR ordering. When I check for the eff ect of asymmetric oil price changes, I conclude that negative oil price shocks have more e ffect than positive oil price shocks on stock market returns. I also conclude that oil price shocks contribute more than interest rate and industrial production into the variance error of real industrial stock market returns. This result emphasizes the impact of oil price shocks on stock markets. However, the e ffect of industrial production and interest rate on the stock markets increase after 1999. It shows that independent from oil shocks, introduction of a common monetary policy within the euro area and the integration of the euro area economies caused a higher exposure of stock markets to interest rate and industrial production changes.<br /><br /><a href="http://www.geocities.com/trituner/yurtsever_2008_oil_price_stock_market.pdf">Click here for downloading whole paper.</a>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com16tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-61597661087537873302008-07-26T14:36:00.003+02:002008-07-26T14:48:07.921+02:00Budget Hero - Amerikan Ekonomisine yon verin!<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://marketplace.publicradio.org/features/budget_hero/"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcKvVAZlJyF6G7nafaQDFNZ9acIO0u5esfVBxT4lh9U3unw1Fv9nkmHu_t0oD5Oz-qEs9FB-tIkJHN7hJANmPSF5JeHO3G4nebiM-mYU2a6LZGP1Mk1VLgY4hda_WxtptdxkA8/s400/budget_hero_300x250.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5227301699668688626" border="0" /></a><br />Internette dolasirken karsilastigim eglenceli ve ogretici bir oyunu sizinle paylasmak istedim. Eger Amerikan butcesi sizden sorumlu olsaydi ve harcayacaginiz 3 milyar dolariniz olsaydi bunu hangi alanlarda kullanirdiniz? Ilk denememde ekonomik buyumeyi destekleyen ve rekabeti arttirici alanlara ayirdigim butce ile Amerikan ekonomisini 10 yil sonrasi icin buyuk borc yuku altina soktum yani cok basarili olamadim. Oynadikca biraz deneyim kazaniyorsunuz ve keyifli zaman geciyorsunuz. Oyuna ulasmak icin yandaki resme tiklamaniz yeterli.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-55430820263554993732007-12-08T15:51:00.000+01:002007-12-11T11:34:32.793+01:00Petrol Fiyatlari ve Hisse Senedi Piyasasi<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxl_JNmxgtIRUvc1gX1k37yaKJs_F8RQ_M9uNoDk9_daWePVbK3d6eaxWxY2ozdukhZOPlRrmxjlkgRbm7OcrerlDypKvVtTM6_HPFFjSvTwWT3gKcL1BXZdNNbaYYSyvqq8vm/s1600-h/petroleum.jpg"><img id="BLOGGER_PHOTO_ID_5142411330906622610" style="margin: 0px 10px 10px 0px; float: left; width: 311px; height: 216px;" alt="" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxl_JNmxgtIRUvc1gX1k37yaKJs_F8RQ_M9uNoDk9_daWePVbK3d6eaxWxY2ozdukhZOPlRrmxjlkgRbm7OcrerlDypKvVtTM6_HPFFjSvTwWT3gKcL1BXZdNNbaYYSyvqq8vm/s400/petroleum.jpg" border="0" height="231" width="330" /></a><br /><div>Petrol fiyatlari, diger urun fiyatlarina kiyasla tasidigi onem itibariyle ozel bir ilgiyi hakeder. Gundelik haberleri takip ettiginizde petrol fiyatlarindaki gelismelerin yakindan takip edildigini gormek mumkun. Ozellikle finans cevrelerinin gelismelere verdigi onem, konunun finansal piyasalar icin onem arz ettigini kanitlar nitelikte sayilabilir. Ozellikle petrol fiyati soklarina karsi borsalarin tepki verme olasiligi yatirimcilar icin son derece onemli. Peki nedir petrolu diger urunlere kiyasla onemli kilan sebeb?</div><div></div><div>Oncelikle petrol, pekcok endustri icin 'girdi urun' ozelligi tasimaktadir. Dolayisiyla girdi fiyatlarindaki bir artis maliyetleri arttiracagi ve buna bagli kar oranlarini dusurecegini icin uretici firmalar icin olumsuz bir gelismedir. ( ceteris paribus: diger tum kosullarin sabit kaldigi varsamiyla) Tabi diger yandan petrol fiyatlari artisini uretici firmalar icin ayni derecede olumlu bir gelisme olarak gormek mumkun. Yalniz ekonomide uretim sektorunun zamanla onemini yitirerek hizmetler sektorune yonelik gecis petrolun bu oneminin gittice zayiflamasina neden olacaktir. Diger yandan petrol fiyatlarindaki artis enflasyona neden olacagi icin makroekonomik istikrari tehdit eder bir gelismedir. Petrolun ucuncu onem arz eden yonu ise 'beklentileri sekillendirme' etkisidir. Biliyoruz ki gecmisteki pekcok ani petrol fiyati artislari sonrasinda ekonomik istikrarsizliklari hatta krizleri dogurmustur. (1973 ve 1979 petrol soklari bunlardan en onemli olanlari) Benzer bir artis sonrasinda yine benzer bir ekonomik krizin dogma ihtimali tum piyasalar uzerinde olumsuz bir baski yaratacaktir. </div><div></div><div>Konuyu sadece hisse senedi piyasasi icin dusunecek olursak aradaki baglantiyi su sekilde kurabiliriz: Eger hisse senedi fiyatlarinin bugunku fiyatlarini gelecege yonelik karlilik beklentileri olusturuyorsa, firmalarin gelecege yonelik kar marjlarindaki dusus beklentisi hisse senetlerinin borsadaki fiyatlarini negatif yonde etkileyecektir. Ozellikle uretimde girdi olarak petrolu kullanan endustrilerin hisse senedi fiyatlarinin dusmesini beklemek yanlis olmaz. Ama petrol fiyatlarinin beklentiler uzerindeki etkisi dusunulecek olunursa, sadece petrolu girdi olarak kullanan degil, tum endustrilerin ve firmalarin petrol fiyatlarindaki gelismelerden etkilenme olasiligi vardir. </div><div></div><div>Talib Zahor'la birlikte yaptigimiz bir calismada, petrol fiyatlarinin hisse senedi borsasindaki etkisini inceledik. Calismada Amsterdam Hisse Senedi Borsasinda (AEX) islem goren bazi sektorlerin (bankalar, tasima sirketleri, petrol ve gaz sirketleri, v.s.) ve belli basli sirketlerin (Philips, Shell, Akzo, Reed Elsevier, TNT, Unilever) petrol fiyatlari soklarina karsi verdigi tepkiyi olctuk. Sonuclar gosterdi ki, petrol ve dogal gaz endustrisi haric, pekcok endustri fiyat artislarina karsi hisse senedi fiyatlari dususuyle olumsuz bir tepki vermektedir. Yalniz bu tepki tek yonludur. Yani petrol fiyatlarinin artisi durumunda hisse senetleri fiyatlari duserken, petrol fiyatlari dususunde hisse senedi fiyatlarinda anlamli bir artis gerceklesmemektedir. </div><div></div><div>Calismadan cikan sonuca gore, petrol soklarina karsi onlem almak isteyen yatirimcilarin yapabilecegi en iyi sey, portfoylerinde bu sirketlere ait hisse senetleri bulundurmak olabilir. </div><div></div><div>Bahsettigim calismaya <a href="http://www.geocities.com/trituner/yurtsever_zahor_oil.pdf">su linkten</a><a href="http://www.blogger.com/www.geocities.com/trituner/yurtsever_zahor_oil.pdf"></a> ulasabilirsiniz. (calisma ingilizcedir.)</div>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-33647580762227108262007-11-20T10:39:00.000+01:002007-11-20T13:30:53.469+01:00Karinca ve Agustos Bocegi<span style="font-size:100%;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJtW0r6vFakpr_207g_TrpqrKAaSuAluOeTicnpY_m8ohfTzmAFcV0xj-4o9P75_UOD9NeEH_2Db7lX7PXXYUGGbtJpOXOrf1jsNIVdZl8SlStbdHeVc3YuIc_P_3Kc8GUu38z/s1600-h/ant-n-grasshopper.png"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiJtW0r6vFakpr_207g_TrpqrKAaSuAluOeTicnpY_m8ohfTzmAFcV0xj-4o9P75_UOD9NeEH_2Db7lX7PXXYUGGbtJpOXOrf1jsNIVdZl8SlStbdHeVc3YuIc_P_3Kc8GUu38z/s400/ant-n-grasshopper.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5134855232878681698" border="0" /></a><br /></span><span style=";font-family:Arial;font-size:100%;" ><span lang="TR" style="font-family:Arial;">Agustos bocegi ve karinca masalini, uc ulkeye gore uc farkli sekilde yazmislar.<br /><br /><u><span style="font-weight: bold;">Cin versiyonu:</span><br /></u>Karinca bütün yaz çalisir evini, yiyeceklerini hazir<br />eder. Agustos böcegi de yan gelir yatar ve karincayla alay eder, vur patlasin çal oynasin yazi geçirir. Ve kis gelir. Karinca sicacik yuvasinda karni tok bir sekilde kisi geçirirken, Agustos böcegi aclik ve soguktan iki gün<br />sonra ölür.<br /><br /><br /><u style="font-weight: bold;">Fransiz versiyonu:</u><br />Karinca bütün yaz boyunca calisir ve kis için evini, yiyeceklerini hazir eder. Agustos böcegi de yan gelir yatar ve karincayla alay eder, vur patlasin çal oynasin barlarda yazi geçirir..<br />Ve kis gelir.. Karinca sicacik yuvasinda karni tok bir sekilde sicacik kisi geçirmeye hazirlanirken kapi çalar. Bakar elinde bavulu agustos böcegi; -"Naber aptal komsum?Kisi geçirmek için Karaip Adalari'na gidiyorum da,bir istegin var mi sorayim dedim.Hadi bana eyvallah." Der ve uzaklasir.<br /><br /><br /><u style="font-weight: bold;">Türk versiyonu</u><br />Karinca bütün yaz çalisir evini, yiyeceklerini hazir eder. Agustos böcegi de yan gelir yatar ve karincayla alay eder, vur patlasin, çal oynasin yazi geçirir. Ve kis gelir. Karinca sicacik yuvasinda karni tok bir sekilde kisi geçirirken, agustos böcegi bir basin toplantisi<br />düzenleyerek, 'Etrafta onca aç ve üsüyen varken, karincalar nasil bir vurdum duymazlikla sicacik yuvalarinda yasayabiliyorlar' diye olayi kamuoyunun vicdanina<br />sunar. ATV, KANAL D, ve benzer TV'ler zavalli aç ve açiktaki agustos böcegi ile karni tok sIrtipek karincanin resimlerini yan yana yayinlayarak taraflari tartismaya davet eder. Türkiye olayin sokunu yasamaktadir. Nerededir bu devlet? YBKD (Yesil Böcekleri Koruma Dernegi) 'nden bir temsilci TEKETEK programina çikarak otuz yildir çektikleri sefaletin tek nedeninin sirf yesil renkli olmalarindan kaynaklandigini anlatir. Dünyanin en taninmis Nobel odullu yazarimiz Orhan PAMUK ve taninmis aydinlarimiz olayi Avrupa düzeyinde protesto ederek Türkiye'yi kinarlar. Konu Bakanlar Kurulu'nda tartismaya açilir ve Basbakan KANAL D'ye verdigi özel demecinde 'Daha önceki hükümetler tarafindan bunca yildir sorunlari göz ardi edilen degerli agustos böcegi kardeslerimizin bundan böyle huzur ve refah içerisinde yasamalari için<br />gerekenler yapilacaktir. " der. Diger yandan Reha Muhtar karincayi canli yayina çikararak,'Reklâmini yapmak için zavalli bir agustos böceginin içler acisi durumundan yararlanmaya utanmiyor musun?' diye bir güzel haşlar. Ertesi aksam TEKE TEK'te ise 'Ağustos böceginden yürüttügün para ve yiyecekleri nereye sakladin, öt çabuk' diye Fatih ALTAYLI' dan bir güzel dayak yer. Karinca en sonunda çareyi yurtdisina kaçmakta bulur. Ve agustos böcegi de onun evine yerlesir, yiyeceklerine konar, esyalarinin üzerine yatar ve refah içerisinde gül gibi yaşar gider.<br /><br /></span></span><span lang="TR" style="font-size:100%;"><br /></span>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-33748868581966869492007-10-15T15:07:00.000+02:002007-10-15T15:17:38.111+02:002007 Nobel Iktisat Odulu<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-W7TeyEIXFVJQi6BBtGzCZZ24POjd5-Yip_-alfnSEuVJHzZVccNF8jxYl3mFv1O20d7Ks7DTpxLpnXb-in3P-XsUdJVspMhgEneYeeMoH2cxL40klYeCezF34YM5LJeYoiJ4/s1600-h/nobel_medal.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer; width: 164px; height: 164px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-W7TeyEIXFVJQi6BBtGzCZZ24POjd5-Yip_-alfnSEuVJHzZVccNF8jxYl3mFv1O20d7Ks7DTpxLpnXb-in3P-XsUdJVspMhgEneYeeMoH2cxL40klYeCezF34YM5LJeYoiJ4/s400/nobel_medal.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5121551268240624082" border="0" /></a><br />2007 Nobel Iktisat Odulu bugun bir basin aciklmasiyla aciklandi. Odulu "<span style="font-style: italic;">Mekanizma tasarimi teoris</span>i'ne" yaptiklari katkilardan dolayi 3 onemli iktisatci, <a href="http://www.blogger.com/www.econ.umn.edu/faculty/hurwicz">Leonid Hurwicz</a>, <a href="http://www.blogger.com/www.sss.ias.edu/community/maskin.php">Eric S. Maskin</a> ve <a href="http://home.uchicago.edu/%7Ermyerson">Roger B. Mayerson</a> paylastilar.<br /><br />Mekanizma tasarimi teorisi ile ilgili temel bilgilere ulasmak icin <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Mechanism_design">su linke</a> bakabilirsiniz. Ayrica Nobel komitesi tarafindan hazirlanilan kapsamli bir calisma, teori hakkinda detayli bilgiler iceriyor. Calismaya erismek icin <a href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2007/ecoadv07.pdf">tiklayiniz</a>.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-83900211146391488712007-10-12T10:22:00.000+02:002007-10-12T10:30:06.735+02:00The Exchange-Rate Exposure and Day-of-the Week Response of Some Dutch FirmsHollanda, dunyanin uluslarasi ticarete en fazla acik ulkelerinden birisi. Son derece buyuk hacimli ve dunyaca taninan pekcok markaya sahipler (Philips, Shell, Heineken, Unilever gibi)<br /><br />Talib Zahor'la birlikte yaptigimiz bir calismada bazi Hollanda firmalarinin hisse senetlerinin kur degisikliklerine verdigi tepkiyi test ettik ve sonucta gorduk ki pekcok firma icin kur degisikleri ile hisse senedi getirileri arasinda anlamli bir iliski yok.<br /><br />Ayrica Amsterdam borsasi index'in gunluk kukla degiskenler kullanarak, "haftasonu etkisi" tasiyip tasimadigini test ettik. Calisma sonucunda borsanin ozellikle pazartesi gunleri diger gunlere kiyasla daha buyuk bir getiriye sahip oldugu sonucu cikti.<br /><br />Calisma ilginizi ceker ve okumak isterseniz <a href="http://www.geocities.com/trituner/yurtsever_zahor_oct_2007.pdf">su linkten indirebilirsiniz.</a>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-91309206295481636422007-10-10T14:04:00.000+02:002007-10-10T14:05:49.016+02:00Evlilik Iktisadi Uzerine:)<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcEhkquGhHJRv8C_Wa98twuvBv6R5RTLc2mvz4xT6TMUOpG8IZ6VpN4-WU6ky57EoPWLwLqgQg65MqvAtKgCDliRbhgtkK5g4WaIQs4g_kcDbvZX8qnjblAnk6w4-qwuVnc6HcTg/s1600-h/dating-couple-cartoon.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcEhkquGhHJRv8C_Wa98twuvBv6R5RTLc2mvz4xT6TMUOpG8IZ6VpN4-WU6ky57EoPWLwLqgQg65MqvAtKgCDliRbhgtkK5g4WaIQs4g_kcDbvZX8qnjblAnk6w4-qwuVnc6HcTg/s400/dating-couple-cartoon.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5119675394029455810" border="0" /></a><br />Internette blog siteleri dolanirken gordum ki <span class="blog_title">Craigslist'te bir bayanin kendisine koca bulmak icin yayinladigi bir yazi ve bunun uzerine bir yatirim uzmaninin yaptigi analiz ve verdigi cevap iktisatcilar ve financilar tarafindan kahkalarla karsilanmis.<br /><br />Iktisadi analiz becerisinin en alakasiz olabilecegini dusundugunuz bir durum da dahi ne derece faydali olup, sizi yanlis karar verme durumundan kurtarabilecegine dair guzel bir diyalog. Ben usenmeden oturup turkceye cevirdim.<br /><br />Iste guzel, etkiliyici oldugunu iddaa eden bayanin bir koca adayindan bekledikleri ve bi finanscinin ona verdigi yanit:<br /><br /><span style="font-size:130%;"><span style="font-weight: bold;"><blockquote>Nerede Yanlis Yapiyorum?</blockquote></span></span></span> <blockquote>Ok, lafi dolandirmak biktim. Ben 25 yasinda guzel (olaganustu guzel) bir kizim. Ayrica anlasilir ve harikulade. Newyork'lu degilim. Evlilik icin yillik en azindan 500000$ geliri olan bir adam ariyorum. Kulaga ne kadar garip geldiginin farkindayim ama sunu da dusunun ki yillik yarim milyon dolar New York gibi bir yer icin orta sinif sayilabilecek bir gelir. Yani cok abartmiyorum sanirim.</blockquote><blockquote>Var mi buralarda yillik yarim milyon dolar kazanan biri? Ya da onlardan birisinin karisi? Bana ipucu verebilir misiniz? Yillik 200-250bin dolar kazanan bir is adamiyla iliskim oldu ama maddi anlamda engellerle doluydu. 250bin dolar bana bati central park'ta yasamayi vaadetmeye yeterli degil. Yoga derslerinden tanidigim bir kadin bir yatirim danismaniyla evlendi ve suan Tribeca'da yasiyor, o kadindan eksik hicbir seyim yok. O zaman o neyi dogru yapiyor? Nasil onun seviyesine erisebilirim?<br /><span><br />Asagida sorularimi siraliyorum:<br /><br />- Bekar zengin adamlar nelerde takiliyorlar? Bana belirli bar, restorant isimleri verebilir misiniz?<br /><br />- Bir esten beklediginiz nelerdir? Lutfen durust olun beyler, duygularimi incitmekten korkmayin.<br /><br />- Ozellikle bir yas araligini hedeflemeli miyim? (bu arada ben 25 yasindayim.)<br /><br />- Neden yukari dogu tarafindaki savurgan hayat yasayan kadinlar bu kadar basitler? Zengin adamlarla evli ama onlara hicbir sunamayacak kadar "duz, basit" kadinlar gordum. Diger yandan barda tek basina oturmaya mahkum olmus inanilmaz hatunlar? Buradaki sorun nedir?<br /><br />- Hangi meslek gruplarina bakmam lazim? Herkes avukat, yatirim danismani, doktorlari bilir. Bu adamlar gercekte ne kadar kazanir ve kerelerde takilirlar? Su hedge fundcularin takildiklari yerler nereler?<br /><br />- Evlilik yada sadece kiz arkadas olma konusunda nasil karar verirsiniz? Ben sadece EVLILIK ariyorum.<br /><br />Lutfen hakaret edecek seyler yazmayin. Ben burada kendimi durustce ortaya koyuyorum. Butun guzel kadinlar yuzeyseldir en azindan ben oyleyim. Cikamayacagim adamlar aramiyorum, gorunusu, kulturu, zevkleri uymayan.</span></blockquote><span></span><blockquote></blockquote><span><br /><br />Iste finansci dostumuzun zekice analizi ve verdigi yanit:<br /><br /><br /><blockquote>Yazinizi buyuk bir ilgiyle okudum ve ikileminizi son derece anlamli buldum. Size su analizi sorununuz icin sunuyorum:<br /><br />Oncelikle ben sizin zamaninizi harcamiyorum. Yillik yarim milyon dolardan fazlasini kazanan biri olarak sizin kriterlerinize uyuyorum. Bunu belirttikten sonra ne dusundugume gelince: Tum yonetim, isletme kurallarini bi kenara birakalim, oneriniz basit bir ticaret: Siz ortaya guzelliginizi ben de parami getiriyorum.<br /><br />Benim gibi bir adam icin teklifiniz sirdan, basit ve boktan bir is teklifi. Bakin neden? Buraya kadar guzel, sorun yok. Ama soyle bir mahzur var ki, zamanla sizin guzelliginiz sonecek ama benim gelirim surekli artmaya devam edecek. Aslinda benim gelirim buyuk ihtimal artacak ama su kesin ki siz gittikce guzellesmeyeceksiniz.<br /><br />Iktisadi terimlerle aciklamak gerekirse siz deger kaybeden bir kiymetli varlik (asset) iken ben deger kazanan kiymetli bir varligim. Ayrica sadece deger kaybetmiyorsunuz, deger kaybetme hiziniz da gittikce hizlaniyor. Izin verin aciklayim: Suan 25 yasindasiniz ve onumuzdeki 5 yil icin bu muthis guzelliginiz devam edecektir ama her gecen yil azalacaktir bu. Hele 35'e geldiginizde kafaniza bir tas dusecektir.<br /><br />Wall Street terimleriyle de aciklamak gerekirse sizi bir ticari pozisyon (trading position) olarak dusunebiliriz, satis degil tut (not a buy and hold) Yani engel... evlilik. Ticari yaklasimla sizi satin almak mantikli degil (bu benden istediginiz sey) Onun yerine leasing etmeyi tercih ederim! Belki cok acimasiz oldugumu dusunuyorsunuz ama sunu soylemeliyim ki eger param gidecekse, yani siz de, guzelliginiz gittikce azaldigi icin bir ciktiya "out" ihtiyacim var. Bu kadar basit. Dolayisiyla bu anlasma evlilik yerine cikma "dating" durumunda mantikli olur.<br /><br />Bundan konudan ayri olarak, kariyerimin ilk yillarinda etkin marketler ile "efficient market" ilgili calistim. Sunu merak ediyorum ki, sizin gibi cazibeli, guzel ve harikulade bir guzellik nasil olurda aradigini su ana kadar bulamaz? Dolayisiyla guzelliginizle ilgili bahsettiklerinize inanmakta zorluk cekiyorum.<br /><br /><br />Bu arada, her zaman kendiniz icin para yapabilecek bir yol bulabilirsiniz ve sonra bu zor konusmalara gerek kalmaz.<br /><br />Ama su da var ki, siz yinede yolunuzu bulacaksiniz. Klasik "pump and dump"! (hisse senedi fiyatlariyla ilgili yanlis, yanli yorumlar sonrasinda fiyatlarinin birden artip sonrasinda sonmesi)<br /><br />Umarim soylediklerim sizin icin yardimci olur ve soylediginim gibi leasing olayina girmeye karar verirseniz haberim olsun.<br /><br />New York etkiliyici bir yer...</blockquote><br /><br /></span>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-8875126138171262007-10-06T13:23:00.000+02:002007-10-06T13:45:12.473+02:00Liberalizm ve SolDunya'da ve ozel olarak Turkiye'de belirli politik goruslerin dogal olarak belirli ekonomik gorusleri vardir. Bu siyasi egilimleri ve onlarin ekonomik yaklasimlarini basitce dusundugunuzde celiskili olabilecek sonuclara sizler de benim gibi varmisinizdir sanirim.<br /><br />Tarihsel nedenleriyle ele alindiginda reformist ve yenilikci olmasi beklenen "sol kanat" ekonomik uygulamalar soz konusu oldugunda son derece muhafazakar ve degisimin onunu tikamaya yonelik hareketler sergiliyor. "Sosyal esitlik" gibi erdemli bir amac dogrultusunda hareket ettigini iddaa etse de aslinda vardigi sonuclar itibariyle esitlikten ote pekcok pratik uygulamada tamamiyle bir "etkinsizlik"yarattigi acikca ortada. Peki acaba "sosyal esitlik" ve "etkinlik" arasinda bir takas (trade-off) durumu mu soz konusu? Yani birini saglamak icin digerinden vazgecmemiz sart mi?<br /><br />Alberto Alesina ve Francesco Giavazzi <a href="http://www.voxeu.org">VOX</a>'da yayinladiklari <a href="http://www.voxeu.org/index.php?q=node/596">bir yazida</a> bu konuyu ayrintili olarak ele almislar. Soyledikleri bir sozu buraya direk aktarmak istiyorum:<br /><br /><blockquote>Piyasa ekonomisini saglamaya yonelik reformlar etkinlik ve sosyal adalet arasinda bir takas anlamina gelmezler. Aslinda bu acidan bakilinca piyasa ekonomisi politikalari eger icerdekilerin (insiders) ekonomik avantajlarini azalmaya yonelik oldugu surece (ki genelde oyle olur) "sol kanat" politikalardir.</blockquote>Yazinin devaminda bu goruslerini destekleyecek pekcok ornekler vermisler. Aslinda kafami kurcalayan ve kendi kendime politik gorusumu sorguladigim su anlar icin benim icin bir parca aydinlatici bir yazi sayilir. Okumanizi tavsiye ederim. Yaziya <a href="http://www.voxeu.org/index.php?q=node/596">su linkten</a> ulasabilirsiniz.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-60879122118694511462007-10-05T18:23:00.000+02:002007-10-05T21:24:29.019+02:00IKTISADIYAT<a href="http://www.iktisadiyat.com/">Iktisadiyat blog</a>'unun yazarlarindan Baris Urhan'in yaptigi bir davet uzerine bundan sonra yazilarimi es zamanli olarak hem kendi blogum olan Genc Ekonomist'te hem de <a href="http://www.iktisadiyat.com/">Iktisadiyat</a> blog'unda yayinlayacagim.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-49452999791764036542007-10-05T18:02:00.000+02:002007-10-05T18:22:39.022+02:00Demokratiklesme ve Ekonomik BuyumeEkonomik buyume ve gelisme uzerine yapilan calismalarin pekcogunda demokratiklesme ve kisi basina dusen gelir arasinda anlamli bir iliskiden soz edilir. "Modernlesme hipotezi" olarak ifade bulan bu hipotezler pekcok empirik testlerle de dogrulanmistir. Bu gorus dogrultusunda ozetle kisi basina dusen gelir artislarinin demokratiklesmeye olumlu katki yaptigi sonucuna varabiliriz.<br /><br /><br />Daron Acemoglu, Simon Johnson, James A. Robinson and Pierre Yared, en son calismalarindan birinde (<a href="http://econ-www.mit.edu/files/1372">Reevaluating the Modernization Hypothesis</a>) bu hipotezi sorgulayarak tamamiyle farkli bir sonuca ulasmislar. Calismada diger faktorleri kontrol amacli modele dahil ettiklerinde gelir ile demokrasi arasinda pozitif bir korelasyon olmasina ragmen aralarinda anlamli bir nedensellik olmadigini ortaya koymuslar. Onun yerine muhtemelen tarihi nedenlerin farkli sosyal gruplarin ekonomik gelisme yollarini belirledigini ve bunun da ekonomik performans ile demokrasi arasinda pozitif bir iliskiye neden oldugunu iddaa etmisler. Arastirmacilarin tahminleri gosteriyor ki dunya olcegindeki demokratiklesme yonundeki hareketler gelir yada egitim seviyesindeki artislardan kaynaklanmiyor. Pek sebeb nedir?<br /><br />Gorunen o ki calisma sonucunda aslinda bu soruya tam olarak yanit bulamamislar ama Simmons ve Elkin (2004)'in bir calismasina atif yaparak ulkeler arasindaki demokrasi difuzyonunun bir ornek olabilecegini belirtmisler.<br /><br />Konu ilginizi cektiyse yukaridaki linkten calismanin tam metnine ulasabilirsiniz.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-10393567027066248102007-09-28T11:28:00.000+02:002007-09-28T11:43:37.858+02:00"Capital Asset Pricing Model" ne kadar dogru?Uzun suredir blogumu basibos biraktigimin farkindayim. Bir yandan odevler, diger yandan master tezi derken ne blog okumaya ne de yazmaya acikcasi zaman bulamadim.<br /><br />Hani dunyada ne oluyor ne bitiyor tum bunlardan habersizken guncel bir duruma yorum yapmak abest kacacaktir. O zaman bende kisa bir sure de olsa uzerinde calistigimiz bir odevi ve sonuclarini sizinle paylasmak istedim.<br /><br />Capital Asset Pricing Model (CAPM) Finansta son derece temel olan modellerden biridir. Benim gibi kaza eseri de olsa finansla ilgili bir ders aldiysaniz mevzu ilk bu modelden baslayacaktir muhtemelen. Modeli ilkkez duyanlar yada bilgilerini tazelemek isteyenler detaylar icin <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Capital_Asset_Pricing_Model">su linke bakabilir.</a><br /><br />Talib Zahor'la ortaklasa hazirladigimiz bir calismada (aslinda bir finans dersi icin basit bir odev) ("<a href="http://www.geocities.com/trituner/Yurtsever_Zahor_CAPM.pdf"><span style="font-style: italic;">Empirical Test of CAPM using UK Stock Market Data-set</span></a>") CAPM'in uygunlugunu Londra Hisse Senedi Borsasa icin empirik olarak test ettik. Vardigimiz sonucu kisaca ozetlemek gerekirse; finans icin son derece temel teskil eden bu model bizim verisetlerimizle vardigimiz sonucla celiskili bir gorumun sergiliyor.<br /> Konuyu merak edip calismayi okumak isteyenler makaleye <a href="http://www.geocities.com/trituner/Yurtsever_Zahor_CAPM.pdf">su linkten ulasabilir.</a>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-58689230223508344732007-09-05T18:56:00.000+02:002007-09-05T19:07:10.489+02:00Iktisat ve Matematik UzerineDani Rodrik <a href="http://rodrik.typepad.com/dani_rodriks_weblog/2007/09/why-we-use-math.html">blog sitesinde</a> iktisatcilarin matematigi yogun bir bicimde kullanmalarinin nedenine dair goruslerini belirtmis.<br /><br />Ozetle soyledigi sey su; cogunun dusundugunun aksine iktisatcilar matematigi cok akilli olduklari icin degil, aksine yeterince akilli olmadiklari icin yogun bir bicimde kullanirlar. Aslinda tartismaya acik bir konu, yorum sizin...Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-24625783439081728402007-07-26T13:19:00.001+02:002007-07-26T16:48:11.353+02:00AKP ve Ekonomi22 Temmuz genel secimlerinden AKP kesin bir galibiyetle cikmis durumda. 50 kusur yildir Turkiye demokrasisinde ilk kez iktidar partisi oylarini arttirarak ikinci kez hukumet olmaya aday duruma geliyor. Basarinin temel nedenleri genel olarak muhalefet partisinin basarisizligi ve ekonomik gostergelerde saglanan iyilesme olarak ozetlersek sanirim yanilmamis sayiliriz.<br /><br />Aslinda baskasinin basarisizligi ve alternatif sunamayisi basariyi yakalamaktaki en kolay ve ucuz yontem. Ancak ekonomik gostergelerde iyilesme saglamak o kadar da kolay bir is degil. Bu isin iyi bir ekonomi yonetimi olusturmak, populist davranislardan kacinma, mali disiplini saglamak gibi on kosullari vardir ki maalesef her baba yigit hukumetin harci olamamistir Turkiye'de. Elbet bir de kuresel kosullar "yuru bakalim" derse kimse tutamaz o zaman bizi.<br /><br />Eger Turkiye ekonomisinin ozellikle 1980 sonrasi izledigi gidisata bakilirsa 2002 sonrasi AKP'li donemin onemli ekonomik gostergeler acisindan bir basari tablosu sundugu acik. Elbet cari acik ve issizlik gibi konularda henuz yapilmasi gerekenler cok ancak surdurulebilir ekonomik buyume, mali disiplin (su secim donemini bir kenara birakirsak) ve uluslararasi ekonomik kuruluslarla kurulan iyi iliskiler hukumetin onemli basarisi. Finansal piyasalar acisindan baktigimizda da bir iyilesme egilimi goruluyor gibi ancak hala bu yuksek faiz oranlariyla Turkiye'nin risk primi cok yuksek ve bunun ekonomi uzerinde buyuk bir maliyeti var.<br /><br /><br />Peki son yillarda gorulen gorece iyilesmelerin kaynagi konjonkturel mi yoksa AKP'nin basarisi midir? Bunu ayristirmanin bir yolu yordami var midir acaba? Bu noktada en guvenilir sonuclari sanirim ayni klasmanda yaristigimiz gelismekte olan dunya ekonomilerinin ekonomik tablolarini Turkiye ile kiyaslama yaparak gormemiz mumkun.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8A4Md2sIPjp8sxQeqLZI12O7-ypCRy-3SHNf9JDG4kz6wHGdGtm05EZlYm9RFKh1SzeHAOMduhbIo3EUcstMDECjgivEVfqfRTgt0qVmaz7HrKZBKk4n67JsyoWA5CRPy6_AI/s1600-h/Picture+3.png"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 494px; height: 298px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8A4Md2sIPjp8sxQeqLZI12O7-ypCRy-3SHNf9JDG4kz6wHGdGtm05EZlYm9RFKh1SzeHAOMduhbIo3EUcstMDECjgivEVfqfRTgt0qVmaz7HrKZBKk4n67JsyoWA5CRPy6_AI/s400/Picture+3.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5091497941887990434" border="0" /></a>Ornegin yukaridaki grafik bazi gelismekte olan ve BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Cin) diye gruplandirilan ekonomiler ile Turkiye'nin son 5 yillik GSMH oranlarindaki buyumeyi gostermektedir. (Kaynak: IMF World Outlook) Sadece tek bir ekonomik gostergeye baktigimizda ve gelisen dunya ekonomileri ile kiyasladigimizda aslinda Turkiye'de olanlari bir mucize olarak gormek mumkun degildir. Henuz bir yil once yani 2001 yilinda buyuk bir ekonomik kriz yasayarak daralan bir ekonominin 2002 ve sonrasinda potansiyel seviyesini yakalama yonunde tirmanisa gecmesi olagan disi bir durum degil. Ama ozellikle 80'lerden sonra pekcok hizli ekonomik kalkinma trenini kaciran bir ekonomi halinde olmak Turkiye'ye bicilen bir kader degildi. Singapur'u, Kore'yi ve hizla diger gelisen bu ekonomileri zamaninda ic gecirerek izlerken bu ekonomik buyume trenini kacirmamiza defalarca kizdik. Biliyoruz ki bu ekonomik buyumenin kosullarini hazirlamak siyasi otoriteden ayri dusunulebilinecek bir durum degil. Bizleri bu ekonomik buyume trenine bindirenin AKP iktidari oldugunu soylemek, oncesinde yapilan yapisal degisiklikleri gormezden gelmek anlamina gelir ki bu da dogru bir yargi olmayacaktir ancak en azindan kabul etmek gerekir ki, sagladigi siyasi istikrar ve kararlilik sayesinde hukumet kosullar cercevesinde basarili sayilir, secim sonuclari da bu gorusu dogrular nitelikte.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbD7C8AyRH2XSPfh5-Q7M1CRvLvRVx-aaxIooROMZMTkcbA4ziFvc1YJnBWOolWv-8zEPbPQSbTGP-ESjYCZClfxtaSyKTeTi7EJucnvGDSpNNSNqtlQ_fL2CpLJQxwrpP_e8s/s1600-h/odemeler_dengesi.png"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 482px; height: 289px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbD7C8AyRH2XSPfh5-Q7M1CRvLvRVx-aaxIooROMZMTkcbA4ziFvc1YJnBWOolWv-8zEPbPQSbTGP-ESjYCZClfxtaSyKTeTi7EJucnvGDSpNNSNqtlQ_fL2CpLJQxwrpP_e8s/s400/odemeler_dengesi.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5091510573386807986" border="0" /></a><br />Ancak daha alinmasi gereken cok yol var gibi gorunuyor. Ekonomik bir basarayi surdurebilir kilmak onu yakalamaktan cok daha zor bir durumdur. Hukumetin oncelikle saglanan bu basarilarin surdurebilir olmasi dogrultusunda calismasi gerekli. Diger yandan sosyal guvenlik, calisma kosullari konularinda koklu degisiklikler ve elbet artik su gundemden dusmeyen odemeler dengesi acigi konusunda belirli tedbirler alinmasi gerekli. Yukaridaki grafikte goruyoruz ki kiyasladigimiz tum gelismekte olan ekonomiler icerisinde odemeler dengesi acisindan en olumsuz tablo sergileyen ulke Turkiye ve egilim hizli bir cari acik seklinde seyretmekte. Bu ve diger alinmasi gereken onlemler AKP'nin cicegi burnunda ekonomi kurmayi <a href="http://www.mehmetsimsek.gen.tr/">Mehmet Simsek</a> tarafindan pekcok kez dile getirildi. Umariz bu soylemleri icraate gecmis olarak gormemiz mumkun olur.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-38173628539911488432007-07-23T00:08:00.000+02:002007-07-23T00:28:34.442+02:00Glenn Hubbard - Every Breath You TakeBugun YouTube'da gezinirken karsilastigim eglenceli bir videoyu sizlerle paylasmak istedim. Columbia Business Scholl dekani Glenn Hubbard'in 2006 yilinda Amerika Merkez Bankasi baskanligina aday gosterilmemesi uzerine Hubbard'in tepkisinin anlatildigi, okulun muzur ogrencileri tarafindan hazirlanmis eglenceli bir parodi. <object height="350" width="425"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/3u2qRXb4xCU"><param name="wmode" value="transparent"><embed src="http://www.youtube.com/v/3u2qRXb4xCU" type="application/x-shockwave-flash" wmode="transparent" height="350" width="425"></embed></object>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-82931404970083967162007-07-19T15:41:00.000+02:002007-07-19T20:36:10.711+02:00Para Politikalari ve Hisse Senedi Piyasalari (2)<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-2BpVY3Z0ONd9hKCs1lbxg6VyJHhBdau7b8xbbJZjDIFS6y1qLVbKau7bXMTpNh2aeN3lm-RS9MLkNwg17BSQwlDzzJm59Jg37NSGRnL5GXPALelxBTcIdMPyFcAGycEKrPG-/s1600-h/para.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-2BpVY3Z0ONd9hKCs1lbxg6VyJHhBdau7b8xbbJZjDIFS6y1qLVbKau7bXMTpNh2aeN3lm-RS9MLkNwg17BSQwlDzzJm59Jg37NSGRnL5GXPALelxBTcIdMPyFcAGycEKrPG-/s400/para.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5088904738988775602" border="0" /></a><br />Bir onceki<a href="http://gencekonomist.blogspot.com/2007/07/para-politikalari-ve-hisse-senedi_17.html"> yazimda</a> para politikalarinin hisse senedi piyasalari uzerindeki etkisinden bahsetmistim. Genel olarak diyebiliriz ki; merkez bankalarinin beklenen davranislari yerine supriz hareketleri piyasalar uzerinde daha buyuk etkilere sahiptir. Cunku beklenen davranislari onceden fiyatlara yansimistir.<br /><br />Peki para politikalarinin finansal piyasalar uzerindeki etkisini sadece merkez bankalarinin faiz silahini kullanma sekliyde sinirlandirmamiz dogru olur mu? Bu sorunun cevabini Gurkaynak, Sack ve Swanson (GSS) "<a href="http://www.google.com/url?sa=t&ct=res&cd=5&url=http%3A%2F%2Fwww.federalreserve.gov%2Fpubs%2Ffeds%2F2004%2F200466%2F200466pap.pdf&ei=pXifRpaJFYGM0wSPi5lT&usg=AFQjCNH9YhIfqtTXkgpgcE-B9Dofy7AmFQ&sig2=60LHbSfV0WFI91BZ_h67sA">Do Actions Speak Louder than Words? The Response of Asset Prices to Monetary Policy Actions and Statements</a>" adli calismalarinda incelenmisler. GSS kullandiklari "faktor analizi" yontemi ile FED'in supriz faiz degistirimi ve gelecege yonelik politikalarindaki degisikliklerinin amerikan finans piyasalarindaki etkisini test etmisler ve vardiklari sonucta merkez bankalarinin piyasalar uzerinde etkilerini sadece bu "supriz" degiskenin aciklamakta yeterli olmadigini, bunun hikayenin bir kismini olusturdugunu ancak her ne kadar bu faktor onemli olsa da en az onun kadar onemli (hatta kimi piyasalarda cok daha etkili) bir diger faktorun merkez bankasinin gelecekteki politikalarinin izleyecegi yol oldugunu soyluyorlar.<br /><br />Peki merkez bankalarinin gelecekte izleyecegi yolu nasil anlariz? Isin uzmanlari merkez bankalarinca yapilan periyodik yada periyodik olmayan aciklamalari yorumlamayi iyi biliyorlar. Bu durum bazen ustu kapali, anlayana sivrisinek, anlamayana davul-zurna misali kelime oyunlarini cozmeye calismaya bile donusebiliyor. Piyasalar herhangi bir suprizle karsilasmasalar bile merkez bankasinin bu aciklamalarindan cikardiklari sonuclar dogrultusunda pozisyon aliyorlar ve bu fiyatlara aynen yansiyor.<br /><br />Bu 2 yazimda bahsettigim mevzularda yatirimciyi asil ilgilendiren nokta nedir? Insanlar hisse senedi piyasalarinin davranislarini cozmeye calisirken bir yanda makroekonomik gostergeler dogrultusunda fiyatlarin nereye dogru gidecegini kestirmeye calisirlar ve nisbeten uzun vadeli pozisyon alirlar buna "temel analiz (fundamental analysis)" denir. Diger yanda ise endeklere dair grafiklere bakarak cesitli yontemlerle fiyatlarin 1 hafta, 1 gun hatta bazen 1 saat sonra ne olacagini cozmeye calislar ve kullandiklari yonteme "teknik analiz (technical analysis)" denir. Birincisi temel olarak makroekonomik bilgi, ikincisi ise piyasalarin anlik davranislari gozunu kirpmadan izlemeyi gerektirir. Iktisatcilar genelde teknik analizle ugrasip, ekranlarda akan bir suru grafiklerin arkasinda bir o kadar kalabalik laf eden adamlari cok sevmezler. (acikcasi cogu zamanda anlamazlar zaten) Iste bu ayrim noktasinda para politikalarinin finans piyasalari uzerindeki etkileri anlamaya calismak hem teknik hem de temel analiz becerilerini sahip olmayi gerektirir.<br /><br />Genelde finanscilarin ekonomi teorisine yogun bir sekilde hakim olmamalarindan ve iktisatla, ozel olarak parasal iktisatla yogun bir bicimde hasir nesir olan insanlarin finansdan pek anlamadiklarindan dolayi bu iki disiplini bir araya getiren ve para politikalarina karsi piyasalarin verdigi tepki uzerinde nisbeten az sayida calismalar var. GSS'nin yukarida adi gecen makalesi bu konuda literature cok sey kattigi kuskusuz, ilgilenenlere okumalari tavsiye edilir.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-17611611381292532242007-07-17T10:31:00.001+02:002007-07-19T20:36:44.813+02:00Para Politikalari ve Hisse Senedi Piyasalari (1)Merkez bankalari tarafindan belirlenen ve cesitli ensturmanlar araciligiyla uygulamaya gecirilen para politikalari cesitli gecis mekanizmalari ile ekonomi uzerinde etki yaratirlar. Bu politikalarin temel ekonomik gostergeler olan buyume, issizlik gibi konularda etkileri dolayli olsa da asil direk etki finansal piyasalar uzerinde gorulur.<br />Ornegin merkez bankasinin faizleri arttirdigini varsayalim. Buna finansal piyasalarin, ve ozel olarak hisse senedi piyasasinin tepkisi ne olur? Bu konuda yapilan calismalar bazen tartismali sonuclar dogursa da genel olarak faiz artisina karsi kisa vadede finansal piyasalarin dusus yonunde tepki verdigini soylemek mumkun. Peki piyasa oyunculari ekonomik gidisati okuyup merkez bankasinin faizleri arttiracagini onceden tahmin eder ve ekonomik kararlarini bu durumu dahil ederlerse ne olur? Iste ozaman onceden algilanan bu politikanin etkisi cok zayif kalacaktir.<br /><br />Bu durumda yine goruluyor ki ''beklentiler'' buyuk bir rol oynuyor. Merkez Bankasi'nin ''beklenen'' politikalari piyasalarca onceden algilandigi icin buyuk bir tepkiyle karsilanmiyor ancak supriz hareketlere karsi piyasalarin tepkisi oldukca buyuk.<br /><br />Hisse senedi piyasalarinda oyuncularin beklentileri nasil olculur? Bu konuda <a href="http://www.oberlin.edu/economic/faculty/kuttner.htm">Kuttner</a>'in basit ama dahiyane bir yontemi var: Vadeli islemler piyasalarindaki sozlesmelere ait fiyatlar, vade bitim tarihinde o finansal ensturmanin beklenen fiyatini verir. Ornegin bizim vadeli islemler borsasinda ''devlet ic borclanma seneti''ne ait olusan vade bitimi fiyatlar, o tarihte insanlarin endeksin hangi seviyede olmasini bekledigini gosterir. Mevzu nisbeten daha sig olan Turkiye finans piyasalari oldugunda ''kesin'' ifadelerle konusmak yanlis olur ama henuz elimizde olan bu konuda en iyi olcum araci hala vadeli islemler ve opsiyon piyasalarinda olusan sozlesme fiyatlari.<br /><br />Diyelim ki merkez bankasi son oturumunda faiz oranlarini degistirmeyecegini acikladi. Ancak son yasanan dalgalanmalardan dolayi piyasa oyunculari faiz oranlarinin yukari dogru hareket edecegini bekleyerek pozisyon aldilar ve bir suprizle karsilastilar. Iste bu durumda olusan supriz'in finansal piyasalar uzerindeki etkisinin nisbeten daha buyuk olacagini bekleriz cunku fiyatlarin tum varolan bilgiyi yansittigina inaniyoruz.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-41445906632987167272007-07-05T15:43:00.001+02:002007-07-19T11:20:30.882+02:00Pazar Arastirmalari Icin Yardimci Olabilecek Arkadaslar Araniyor<div style="text-align: left;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://www.isp-europe.nl/"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer; width: 409px; height: 80px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXqGvEbYP4j2_HoAFtQH0vS8qW4eBLohokKyfkMLDuiuZby7SzqF8JNSJCRCYvXQR1eEZCYwrtINyI-B1-9gBUmr-Sum1xVAEMt8dRP0w8mK7ppMcHYjfSrZ6Ud7TgzD1MaZFS/s320/pro_turkey.gif" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5083708421257537202" border="0" /></a><br /></div>Hollanda'nin <a href="http://www.rug.nl/">Groningen Universitesi</a> ogrencileri ve akademisyenleri tarafindan hazirlanan <a href="http://www.isp-europe.nl/"><span style="font-weight: bold;">International Study Project for Turkey</span></a> adli bir proje ile pekcok buyuk Hollanda sirketleri icin Turkiye'de pazar ve olasi yatirim arastirmalari calismalari yurutulmesi planlaniyor. Calisma ayrica Turk sirketleri ile muhtemel bir is birligi ihtimalini de degerlendirmeyi amacliyor.<br />Bu amacla Kasim-Aralik 2007 aylari arasinda yaklasik 16 kisilik genelde universitenin ekonomi ve isletme ogrencilerinden olusan bir ekip firmalarla temasa gecmek uzere Turkiye'ye geliyor. Gecen hafta bu ekiple yaptigim gorusmede, Turkiye'de kendilerine yardimci olabilecek gonullu arkadaslari yanlarinda gormekten buyuk mutluluk duyacaklarini belirttiler. Ekip yaklasik 1 aylik sure boyunca Turkiye'nin buyuk sehirlerini gezerek buralardaki firmalarla gorusmeyi planliyorlar.<br />Yonetim bilimleriyle alakali, ozellikle pazarlama ve pazarlama arastirmalarina ilgi duyan arkadaslar gerek Turkiye'ye gelecek olan bu arkadaslara yardimci olmak, gerekse ekibin bir parcasi olarak calismalarda kisisel deneyimlerini gelistirmek ve firmalarla yakin temasa gecmek isterlerse benimle email yoluyla iletisime gecebilirler. (<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="mailto:cyurtsever@gmail.com"><img style="cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvGbEJnjt7WMFg3RdTCPWnevtL3asVRHEqIxoXMm1eHPalTaj_MPlrTRKcxb48f4obS0qHHRaOPBH_Y8EsKpOWEd9bU4157oOYM6Ga_Yj78pvgjv1ynGDeFao1HXNsPAq82jE0/s320/Picture+1.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5083712664685225666" border="0" /></a>)Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-61703477672692619772007-06-12T18:02:00.000+02:002007-07-19T16:59:24.636+02:00Sanal Borsa OyunuFinans ve borsa uzerine bir sekilde kafa yorup, konularla ilgili sayfalarca yazi, makale okumaya ragmen belki sizler de benim gibi pratik olarak alim-satim islerine uzak kalmis olabilirsiniz. Ee malum bu is biraz cepte para ve risk almayi goze almak ister.<br /><br />Borsayla ilgilenmeye yeni baslayanlar yada fikirlerini test etmek isteyenler icin muthis bir site kesfettim. <a href="http://vse.marketwatch.com/Game/Homepage.aspx">Virtual Stock Exchange</a> isimli sitede, sanal olarak sahip oldugunuz bir portfolyo ile Amerikan borsalarindaki hisse senetleri alip-satmaniz mumkun. Gercekte kaybettiginiz birsey yok ama kazanacaginiz belki konuyla ilgili tecrube olur. Siddetle tavsiye edilir..Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-23552226454574021452007-05-16T21:03:00.000+02:002007-07-19T11:21:01.651+02:00Greenspan Effect<a href="http://www.peteykins.com/sparklepony/Greenspan6Flags.jpg"><img style="FLOAT: left; MARGIN: 0px 10px 10px 0px; WIDTH: 174px; CURSOR: hand" height="313" alt="" src="http://www.peteykins.com/sparklepony/Greenspan6Flags.jpg" border="0" /></a> Federal Reserve System (FED)'in eski baskani ihtiyar kurt Alan Greenspan finans cevrelerinin hala sik sik duymaya alisik oldugu bir kisilik. Her ne kadar emekli olmasindan sonra kirsal bir yoreye cekilip domates, patates yetistirecegi tahmin edilmis olsa da, su en yakin zamanda yaptigi bir aciklama bile Cin borsasi'nin allak bullak olmasina yetmisti.<br />Baskanligi suresince yaptigi aciklamalar ve cogu zaman siradisi gorulen kehanetleri ilgili kisiler tarafindan hizlanan kalp atislari ve soluklar esliginde izlendigi soylenir. Cunku agzindan cikacak bir cift soz birbirine entegre olmus olan tum dunya ekonomileri uzerinde etki yaratabilecek gucte oldugu dusunulurdu ve bu etki 'Greenspan effect' olarak finans literaturune gecmistir. Peki ''durun!! eller yukari, faizler asagi'' silahini saymazsak nedir bu Greenspan'in bildikleri ve koca bir dunyanin bilmedikleri? Birileri kulagina birseyler fisildiyor olmali yasli kurda...<br />Bugun, master tezi calismalarim sirasinda <a href="http://www.federalreserve.gov/bios/kohn.htm">Donald Kohn'e </a>ait <a href="http://www.federalreserve.gov/Pubs/feds/2003/200355/200355pap.pdf">''Central Bank Talk: Does It Matter and Why?</a>'' isimli cok ilginc bir makaleyi okudum. Makalede Federal Open Market Committee (FOMC) ve zamanin baskani Alan Greenspan'in yazili ve sozlu aciklamalarinin bazi ekonomik degiskenler (piyasa faiz oranlari, borsa, vs.) uzerindeki etkisi incelenmis. FED'in piyasalara yaptigi aciklamalari ve verdigi sinyalleri 3 baslikta toplanmis. Bunlar; FOMC aciklamalari, Greenspan'in yillik savunma raporu(nasil denilir turkce'de testimony) ve Greenspan'in ulu orta yaptigi konusmalar. Sonuc su ki; FOMC ve Greenspan'in duzenli olarak sundugu acikmalar iktisadi ajanlar(bunlar oyle gizli kapakli ajanlar degil) tarafindan dikkate deger bulunuyor ve belirli derecelerde iktisadi degiskenler uzerinde anlamli bir etkileri var. Ancak Greenspan'in herhangi bir periyodik gidisat izlemeyen, ''aman verimlilik dusecek, kacin gidin'' tarzi aciklamalari piyasa guclerinin pek onemsedigi yok gibi. Gerekce olarak 14 yil icinde 123'u bulan konusma sayisi ile artik bir noktadan sonra isin suyunun cikmis(diluted) olma durumu sunuluyor. Ben begendim valla bu sonucu. Bizim atamlarimiz konusmanin azalan marjinal faydasini Kohn'den cok once bir cumleyle izah etmisler: ''az konus, adam sansinlar.''Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-50985681001307487722007-05-16T20:34:00.000+02:002007-07-19T11:21:31.387+02:00Stephen G. Cecchetti<a href="http://people.brandeis.edu/~cecchett/cecchetti_2.jpg"><img style="FLOAT: right; MARGIN: 0px 0px 10px 10px; WIDTH: 106px; CURSOR: hand; HEIGHT: 143px" height="208" alt="" src="http://people.brandeis.edu/~cecchett/cecchetti_2.jpg" border="0" /></a><br /><div>Gecen pazartesi <a href="http://www.dnb.nl">Hollanda Merkez Bankasi'nda (DNB) </a>arastirma seminerleri programi cercevesinde duzenlenen bir sunuma gittim. Acikcasi hayatimda ilkkez bir merkez bankasinin icine girip kolidorlarinda dolasmis olmanin heyecani sardi. Digerlerini bilmem ama bu bankanin ici bir modern sanat muzesinden farksizdi. Duvarlardaki resimler, etrafa yerlestirilmis heykellerle kafamdaki karamsar ve fazlasiyla ciddi merkez bankasi imaji direk silindi diyebilirim.</div><div>Neyse konuya geleyim: DNB bu seminer programi icin Amerika'nin unlu iktisat profesorlerinden <a href="http://people.brandeis.edu/~cecchett/">Stephen Cecchetti'yi </a>uzerinde calismakta oldugu ve yeni yayinlanacak bir makalesini sunmak ve fikir alisverisi yapmak uzere Hollanda'ya davet etmis. Makale <a href="http://www.aeaweb.org/annual_mtg_papers/2007/0107_1300_1102.pdf">''Financial Development, Consumption Smoothing, and the Reduced Volatility of Real Growth''</a> ismini tasiyor ve temel iddaasi su: Finansal gelismeler kisilerin finansal kredi pazarlarina girisini kolaylastirmistir ve bu tuketim uzerinden bir gecis mekanizmasiyla GSMH buyumesinin volatilitesini azaltmistir. Tezin detaylarini yukarida verdigim linkten makaleye ulasarak okuyabilirsiniz ama ben burda farkli bir konuya deginmek istiyorum: </div><div>Daha once birkac kez bilimsel calismalarin yapim asamasinda oldugu siralarda yasanilan gorus alis-verislerine ve tartismalara sahit olmustum ama bu kez calisma sahibi Cecchetti'nin elestiriler karsisindaki tutumu ve onerileri dikkate alisi son derece etkileyiciydi. Siradan bir lisans ogrencisi yada meslektasi olan bir profesor olsun, tum elestirel yaklasimlari dikkatlice dinleyip kendi icin gereken notlari aldiktan sonra bu kisileri nazikce yanitlayarak hocalarda ve bilimadamlarinda herzaman gorulemeyen mutavaziligini sonuna kadar surdurdu. Insan yukseldikce kuculur derler ya bu soz Cecchetti'ye cok yakisir bence.</div>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-77624788494208372007-02-19T23:22:00.000+01:002007-07-19T11:21:42.605+02:00Fiyat Stabilizasyonu uzerine bir cizgi film<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiI13uyS-SKACSoQWTiDCXOVORR1CywmZiFL4ahQy7xTnWzmbji6fqKsrAdzfR6huUFzgz16rppRE2hRJwHqxGSyt2-tVbChQfhHZL7TziJKk0aixgmqtgn4rjtkqg77RPVcwZd/s1600-h/annaalex.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiI13uyS-SKACSoQWTiDCXOVORR1CywmZiFL4ahQy7xTnWzmbji6fqKsrAdzfR6huUFzgz16rppRE2hRJwHqxGSyt2-tVbChQfhHZL7TziJKk0aixgmqtgn4rjtkqg77RPVcwZd/s320/annaalex.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5033374936061440866" border="0" /></a><br />Avrupa Merkez Bankasi tarafindan ogretmenler ve genc ogrenciler icin hazirlanan bir egitim calismasinda, fiyat stabilizasyonun onemini anlatan eglenceli bir cizgi film yaratilmis. 2 genc kahraminizin, enflasyon ve deflasyon canavarlarinin basrolleri oynadigi filmi izlemenizi tavsiye ederim.<a href="http://www.ecb.int/ecb/educational/pricestab/html/index.en.html"> Izlemek icin tiklayin.</a>Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-21755559264630775852007-01-31T00:08:00.000+01:002007-07-19T11:22:16.634+02:00Ithal Doktor TartismasiAKP hukumeti tarafindan zaman zaman dile getirilen ve Avrupa Birligi uyum calismalari cercevesinde elbet birgun uygulamaya gecilecegi kesin gozuken yasa degisikligi ile Turkiye Cumhuriyeti'nde calisan tip doktorlarinin turk vatandasi olma zorunluluklari ortadan kaldiriliyor. Bakildiginda bu zamana kadar 1928 yilindan kalma antika sayilabilecek 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sana'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'la duzenlenen sektorun emek piyasasi, Avrupa ve bir bakima aklin normlarina uygun bir hale getiriliyor. Yani artik hastanelerimizde ''ithal doktorlari'' gormek mumkun olacak.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK6959tYAJ8TAkkpLjnvvdcJ9vYfcchW-Wma2R71FfyVY-_ZoRoO29bCYiWzPxNY9yuQFHRtcaG1mfgBXGHmpdUNkY6kWK29-BkPpw4dxIQYslIiMwc0ZuGlXTJQLuTsfio9VE/s1600-h/ithal.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer; width: 206px; height: 200px;" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK6959tYAJ8TAkkpLjnvvdcJ9vYfcchW-Wma2R71FfyVY-_ZoRoO29bCYiWzPxNY9yuQFHRtcaG1mfgBXGHmpdUNkY6kWK29-BkPpw4dxIQYslIiMwc0ZuGlXTJQLuTsfio9VE/s320/ithal.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5025972076799817762" border="0" /></a><br />Bu kanun degisikligine buyuk itirazlarla karsi cikan Istanbul Tabib, Eczaci, Dis Hekimligi ve Ses Istanbul Subelerinin sundugu <a href="http://www.istabip.org.tr/basin/ba30012007.asp">ortak bildiride</a>, yasa degisikligi ile saglik sisteminin daha kotu boyutlara tasinacagi iddaa ediliyor. Ithal doktorlarin yasallastirilmasi durumunun yaratagi sorun olarak egitim ve calısma imkanları bizden daha kötü olan cevre ülkelerden gelecek ve düsük ücretle calısmaya razı hekimlerin istihdamı gosteriliyor. Bu iddaanin son derece yersiz oldugunu uzun uzun tartismaya cok da gerek yok sanirim. Birakin yetersiz (?) egitim seviyesinden gelen bir yabanci doktoru, bu ulkenin tip fakultelerinde egitim gormus, bu ulkenin bilim imkanlarinda yetismis bir doktora sirf Azeri, Romanyali, Alman yada Rus diye is vermemek modern cagin anlayisiyla ortusur gibi degil. Ote yandan bu meslek odalarinin rekabete karsi tekelci yaklasimlarinin asil kalitesizligi yaratacak etmen olacagi kesin bir bicimde ortada bence. Mesleki, teknik konulara hakim olmadigimi once belirteyim ancak disaridan gelen ve daha ucuz ucretle calismaya razi olan doktorlarin mesleki yeterliligini olcecek sinavlarin Saglik Bakanligi'nca olusturulabilecek bilirkisi takimlari tarafindan hazirlanmasi o kadar da zor olmasa gerek diye dusunuyorum. Fikri olan varsa belirtsin lutfen. Bu yeterliligi gosterecek ve diploma denkligi kosulunu saglayacak yabanci asilli doktorlarin calismasi piyasayi daha rekabetci kosullara tasiyacagi gibi saglik bakanliliginin butcesini bir miktar olsun enazindan saglik personelinin ayliklari kalemini ferahlatacak gibi gozukuyor.<br /><br />Cahiliyle, okumusuyla milletce komplo teorilerine ve her turlu abartiya yatkin oldugumuz icin ve sirf iktidara karsi olusan ve cogu zaman hakli olundugunu dusundugum siyasi muhaliflikten prim alabilmek icin herturlu firsati kullanmaktan cekinmiyoruz. AKP hukumetince hazirlanan ve meslek odalarinca ''Torba Yasa'' diye nitelendirilen degisikligin aslinda Avrupa birligi uyum calismalarinin bir parcasi oldugunu gozardi etmemek gerekir. Bir yanda ABD'de yada Avrupa'da yasayan Turk hekimlerinin basarilari ile milletce gururlanirken diger yandan benzer basariyi bizim ulkemizde yakalama potensiyeli ve mesleki yeterliligi olan tip doktorlarina ''dur gelme'' demek ne kadar dogru olabilir?Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-1169466130944285372007-01-22T12:32:00.000+01:002007-07-19T11:22:58.424+02:00Gelismis Avrupa Ulkelerinin Sektorel Emek Verimliliginin Yakinsamasi<div style="text-align: center;"><span style="font-weight: bold;">Labour Productivity Convergence of Advanced European Countries Across the Industries</span><br /></div><br /> <span style="font-size:130%;">L</span>abour productivity convergence among the Advanced European countries<br />is highly important to see the effect of economic integration across<br />them. Especially in 1980s, integration of relatively less developed countries<br />like Spain, Portugal and Greece can be expected in favour of them to catch<br />up these industrialized countries. Instead of looking at labour productivity in<br />the whole economy, we test this convergence among the Advanced European<br />countries for individual industries. We have provided an introduction to<br />classical economic growth and labour productivity convergence approaches<br />then an empirical study of sectoral labour productivity convergence among<br />the Advanced European countries showed that, in stead of observing the<br />economy as a whole, there is still convergence among the countries across<br />the individual sectors.<br /><br /><a href="http://www.geocities.com/trituner/labour_productivity_yurtsever.pdf">click here to download paper(labour_productivity_yurtsever.pdf)</a><br />-------------------------------------<br /><br /> Yukarida adi gecen calismada 14 gelismis avrupa ulkesinde ozellikle son 25 yil icerisinde saglanan ekonomik entegrasyon cabalari ile emek verimliliginde herhangi bir yakinsamanin olup olmadigi arastirilmistir. Uygulamali calisma gostermistir ki, ulkeler arasinda toplam sektorlerin emek verimliliginde bir yakinsama oldugu gibi sektorel bazda da kuvvetli bir yakinsama gozlemlenmistir. Bu durum neoklasik buyume modelinin sonuclari ile tutarli bir durum sergilemektedir.<br /> Ilginizi ceker yada isinize yarayabilir umuduyla yaptigim calismayi buraya koyuyorum. <a href="http://www.geocities.com/trituner/labour_productivity_yurtsever.pdf">Indirmek icin buraya tiklayin. </a>(calisma ingilizcedir.)Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-1169465242802633952007-01-22T12:09:00.000+01:002007-07-19T11:23:50.218+02:00Ekonomik Ozgurluk ve Turkiye<a href="http://www.heritage.org/research/features/index/">The Heritage Foundation</a> tarafindan 2007 yili <a href="http://www.heritage.org/research/features/index/countries.cfm">Ekonomik Ozgurluk Indeksi</a> aciklandi. 161 ulkeyi kapsayan calisma vergi oranlari, is yapma kolayliklari, telif haklari gibi 10 farkli degiskeni olcuyor ve 0 (hicbir sekilde ekonomik ozgurlugun olmamasi durumu) ile 100 (laissez faire laissez passer) arasinda degisen skorlarla ulkeleri ekonomik ozgurluk durumuna gore siraliyor. Ulkelerin ortalama ozgurluk endeksi %60 civarinda ve gecen yila kiyasla bir miktar dusmus gozukuyor.<br />Listede Turkiye'nin ozgurluk endeksi ise %59.3 ve 82. siradaki Kenya'nin arkasindan 161 ulke arasinda listeye 83. olarak giriyor. Bu durumun ne kadar ic acici olmadigi ortada ama enseyi fazla karartmamak adina biraz iyimserlik ruzgari estirmek icin yabanci dogrudan sermayenin hizla aktigi Cin ve Hindistan gibi ulkelerin durumuna bakarsak bizden epeyce bir geride olduklarini goruyoruz. Ekonomik ozgurlukler ve yabanci sermaye yatirimi arasinda dogrudan bir iliski ekonomik olarak anlamli olmasi beklense de demekki diger etkenlerin (faktor fiyatlari gibi) daha etkili oldugu bu arastirmadan cikarilacak kaba taslak bir sonuc olabilir.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-23164020.post-1165592839927089722006-12-08T16:36:00.000+01:002007-07-19T11:24:06.414+02:00Afrika Ekonomisi'ne Bakis<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://photos1.blogger.com/x/blogger/7458/2070/1600/608783/africa.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://photos1.blogger.com/x/blogger/7458/2070/320/794126/africa.jpg" alt="" border="0" /></a>Afrika'nin ekonomik durumu genelde ekonomik buyume konusunda yasanan bir cokuntu hatta felaket gibi gorulur. Kisi basina dusen gelir durumuyla dunya'nin en fakir bolgelerinin basinda genelde Afrika ulkeleri gelir. Peki bu durumun temel sebebi ne olabilir?<br />Ulkelerin ekonomik gelismelerini aciklamak konusunda ulkedeki yerlesik ''enstutulerin'' onemini vurgulayan Daron Acemoglu'nun calismalari pekcok soru isaretine tatmin edici cevaplar verebilecek boyuttalar. "The Colonial Origin of Comparitive Development: An Empirical Investigation" adli calismasi ekonomi literaturundeki en carpici makalelerden biri. Bu makalede batili devletlerin kolonize etmeye calistiklari yillarda karsilastiklari gucluk ile bu ulkelerin suan ki ekonomik buyumeleri arasinda ters yonlu ve anlamli bir iliski bulunmus. Genel mantik soyle: Batililar geldikleri yerlerde fazla direnisle karsilasmayip az sayida askeri kayip verdiklerinde buralarda ''bati tipi'' enstutulerin kurulmasi daha kolay olmus. Bu erken zaman enstutuleri kendisini takip edecek guncel enstutulerin var olmasina ve bu guncel enstutulerde suan ki ekonomik buyumenin saglanmasina zincirleme sebeb olurlar.<br />Aslinda yaklasimdan soyle basit bir sonuc cikarmak mumkun: ''Bakin dedik size, beyaz adamin sakasi olmaz diye. Tasla sopayla kovacagin yerde beyaz adami biraksaydin sana guzel guzel bati tipi enstutuler kursaydi belki bugun boyle surunmezdin.''<br />Bu sonucu fakir afrika'lilar her halde ''ahh ulan elim kirilsaydi da direnmeseydim bu beyaz kafali adamlara'' diye degerlendirebilir. Ama ote yandan bu dostlarimiz icin biraz olsun umut verici olan bilimsel bir calisma Jan-Pieter Smits tarafindan ''Economic Growth and Structural Change in Sub Saharan Africa Druring the 20. century: New Empirical Evidence and Outlook to 2030'' ismiyle kaleme alinmis. Eldeki verilerin yardimiyla yaptigi analizde pekcok afrika ulkesinin kolonize olmadan onceki yillarda ciddi anlamda ekonomik buyumeyi yasadigini ve bunu varolan kendi dinamikleri icinde gerceklestirdigini ortaya koyuyor. Yani bizde ki ''Muhtac oldugun kudret damarlarindaki asil kanda mevcuttur '' tipi bir durum.<br />Afrika'lilarin ekonomik gelisme konusunda beyaz adama ne kadar ihtiyaci olup olmadigi tartismali bir konu ama 2030 icin varilan ongoruler pek de ic acici sayilmaz. Yapilan tahmine gore sub Saharan bolgesinde 2030 yilinda kisi basi gelirin ortalama 1400$ civarinda olacagi soylenmis. Hizli ekonomik buyume trendlerin yasandigi 21. yuzyil baslangicinda, bu durum Afrika ile gelismislik farkinin daha da acilacagini gosteriyor.Cenkhttp://www.blogger.com/profile/07356656041530870697noreply@blogger.com1